KHOA lý luận chính trị

Địa chỉ: phòng 405 – Số 254 Nguyễn Văn Linh - Đà Nẵng

Điện thoại : (+84) 236.3650403 (405)

Email: lyluanchinhtri@duytan.edu.vn

 

Trưởng khoa: TS. Nguyễn Văn Dương

Số lượt truy cập: 9690644
18/01/2015 08:32:08 PM
Tài liệu học tập
Một số nhận xét về cuộc nổi dậy làm chủ thành phố Đà Nẵng suốt 76 ngày đêm năm 1966

Một số nhận xét về cuộc nổi dậy làm chủ thành phố Đà Nẵng suốt 76 ngày đêm năm 1966

 

Từ cuộc nổi dậy làm chủ thành phố suốt 76 ngày đêm trong năm 1966 của nhân dân Đà Nẵng có thể rút ra một số nhận xét sau:

 

- Một là, Sự kiện 76 ngày đêm làm chủ thành phố của nhân dân Đà Nẵng là cuộc đấu tranh có quy mô rộng lớn nhất trong phong trào đấu tranh đô thị miền Nam thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Phong trào đã tập hợp hầu hết các tầng lớp xã hội tham gia bao gồm: Lực lượng công nhân, thanh niên, học sinh, sinh viên, trí thức, tiểu thương, tiểu chủ, thợ may, nghiệp đoàn xe lam, các tín đồ tôn giáo và kể cả anh em binh lính tiến bộ.

 

Phong trào đấu tranh trong 76 ngày đêm tại Đà Nẵng đã huy động gần 1 triệu lượt quần chúng xuống đường tham gia, đẩy đấu tranh chính trị lên cao điểm, dẫn đến tổng khủng hoảng, tổng đình công, tổng bãi công, tổng bãi khóa trong suốt một thời gian lâu dài, mà trước đó chưa từng có một cuộc đấu tranh nào rộng lớn như vậy.

 

Cuộc nổi dậy ở Đà Nẵng trong năm 1966 được Thông tấn xã Giải phóng nhận định: Phong trào nổ ra ở Đà Nẵng là cuộc đấu tranh có quy mô lớn nhất, lực lượng tham gia đông đảo và kéo dài nhất trong phong trào đô thị miền Nam trong thời kỳ “ Chiến tranh cục bộ”.

 

- Hai là, tuy hình thức đấu tranh chính trị song phong trào diễn ra không kém phần quyết liệt. Đây là cuộc nổi dậy tổng đình công, tổng bãi thị, có kết hợp với hoạt động vũ trang chiến đấu quyết liệt với quân đội Thiệu – Kỳ. Diễn tiến cuộc nổi dậy năm 1966 ở Đà Nẵng cho thấy phong trào đấu tranh của nhân dân diễn ra liên tục, quyết liệt, bất chấp sự đàn áp khủng bố của Mỹ-ngụy. Như sự kiện ngày 15-03 cả Huế và Đà Nẵng cùng diễn ra cuộc tổng bãi công, Tổng hội sinh viên Huế và đoàn sinh viên quyết từ Huế cử người vào tham dự hội thảo, tố cáo Mỹ-Thiệu-Kỳ tại hội trường Trưng Vương Đà Nẵng đã gây cho chính quyền Sài Gòn không ít khó khăn trong việc đối phó, buộc chúng phải gọi tên phong trào này là “chính biến miền Trung năm 1966”. Kẻ thù coi phong trào đấu tranh của nhân dân Đà Nẵng và Huế năm 1966 là “một cuộc khủng hoảng chính trị” là“sự rối loạn chính trị nghiêm trọng nhất làm quốc gia nghiêng ngả kể từ thời tống thống Diệm” [12, tr.82]. Bàn về tính chất quyết liệt của cuộc đấu tranh ở Đà Nẵng, một nhân chứng lúc bấy giờ đã nhận định: “Có thể nói 76 ngày đêm nổi dậy, tấn công làm chủ hoàn toàn thành phố của nhân dân Đà Nẵng là một cuộc đọ sức về đấu tranh chính trị và vũ trang, đã làm tê liệt bộ máy kìm kẹp của Mỹ-Thiệu trong một thời gian dài, làm cho chúng kinh hoàng trước sự nổi dậy của quần chúng nhân dân”[8, tr.53]

- Ba là, đây là cuộc nổi dậy làm chủ kéo dài nhất trong phong trào đô thị miền Nam. Trong điều kiện Mỹ đóng quân, kìm kẹp rất chặt nhưng nhân dân Đà Nẵng đã nổi dậy giành quyền làm chủ thành phố trong 76 ngày đêm. Đây có thể coi là thời gian làm chủ dài nhất, chưa từng có từ trước đó ở các đô thị miền Nam. Năm 1966, ở Đà Lạt quần chúng làm chủ một nữa thành phố trong 12 ngày. Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1968, quân dân Huế làm chủ thành phố trong 26 ngày. Với thời gian kéo dài hơn hai tháng, nhân dân và quân ly khai ở Đà Nẵng đã vây hãm quân của Thiệu – Kỳ từ Sài Gòn điều ra trong thành phố, tiêu hao nhiều sinh lực địch, làm rối loạn hậu phương của chúng, mở rộng vùng giải phóng của ta.

 

- Bốn là,  sự kiện 76 ngày đêm làm chủ thành phố Đà Nẵng năm 1966 đã có sức lan tỏa rất lớn đến phong trào đô thị miền Nam. Từ tháng 3 đến tháng 6 năm 1966, nhân dân Sài Gòn, Đà Lạt, Quy Nhơn, Nha Trang, Buôn Mê Thuột, Phan Thiết, Phan Rang... đã tiến hành nhiều cuộc mít tinh, biểu tình đấu tranh chống chính quyền Sài Gòn. Nhiều nhà sư ở Sài Gòn, Huế đã tuyệt thực, tự thiêu phản đối hoạt động đưa quân đàn áp phong trào Đà Nẵng của Thiệu-Kỳ . Phong trào đã lan rộng ra bốn thành phố lớn, 29 thị xã ở miền Nam, thu hút “ 3 triệu 32 vạn lượt người thành thị đấu tranh. Nếu tính cả nông dân vào đấu tranh chính trị trong 6 tháng đầu năm 1966 thì tất cả vượt quá 6 triệu lượt người” [9, tr.1735] đã làm cho hệ thống chính quyền Sài Gòn bối rối, quân đội hoang mang dao động, suy sụp ý chí chiến đấu tạo điều kiện thuận lợi cho mũi vũ trang của cách mạng đánh tiêu hao, tiêu diệt làm mất chỗ dựa chiến lược “chiến trang cục bộ” của đế quốc Mỹ.

 

3. Kết luận

Cuộc nổi dậy làm chủ thành phố suốt 76 ngày đêm của nhân dân Đà Nẵng trong năm 1966 khởi đầu chỉ là sự ly khai đấu đá trong nội bộ chính quyền và quân đội Sài Gòn nhưng đã được Thành ủy Đà Nẵng kịp thời lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù để chuyển hóa thành phong trào đấu tranh của quần chúng với quy mô rộng lớn nhất, thời gian kéo dài nhất, tính chất quyết liệt nhất, phạm vi ảnh hưởng rộng và cũng để lại nhiều kinh nghiệm nhất trong phong trào đô thị ở miền Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, kể từ năm 1954 cho đến năm 1975.

 

» Các tin khác: